Toen Heleen Melk in 1931 haar handboek ‘De praktijk der ziekenverpleging’ uitbracht, was zij 8 jaar hoofdverpleegster en docente ziekenverpleging in het Ziekenhuis Zuidwal te Den Haag. Eind jaren ’20 had zij op een beurs 13 maanden over de wereld kunnen rondreizen om aan Nederlandse politici, ziekenhuismanagers en docentes te rapporteren hoe men elders verplegenden opleidde. Haar reisverslagen verschenen in het tijdschrift Het Ziekenhuiswezen. Eind 1931 opende Melk in het Zusterhuis van Ziekenhuis Zuidwal haar ‘Leercomplex naar Amerikaans voorbeeld’: een kamer om verpleegtechnische vaardigheden te oefenen op poppen, een bibliotheek, een eetzaal en een gymnastieklokaal. Melk was een sterke, onafhankelijke vrouw. Zij koos openlijk voor een vrouwelijke levenspartner. Met haar Tien Geboden hoopte zij de verplegenden te doordringen van het besef dat ’gehoorzaamheid’ nooit het ‘gedachteloos uitvoeren van bevelen’ behoort te zijn. Zij wees erop dat de zorg door professionals de liefde van naasten noch zou kunnen, noch zou behoren te vervangen. In haar Tien Geboden maakte zij verplegenden duidelijk dat patiënten mensen waren die willen terugkeren naar alles wat hun leven de moeite waard maakt.
- Melk, H.A. (1930). De taak van de docente. Tijdschrift voor Ziekenverpleging, 40, 479-483.
- Melk, H.A. (1931a) De praktijk der ziekenverpleging. ’s-Gravenhage: G. Naeff (heruitgaves in 1946 en 1949).
- Melk, H.A. (1931b). De acht-urige werkdag als practisch probleem in de ziekenverpleging. Tijdschrift voor Ziekenverpleging 41, 503-511 en 541-545.
- Melk, H.A. (1932). Het leercomplex en de vooropleiding in de Haagsche Gemeente-Ziekenhuizen. Het Ziekenhuiswezen 5,2, 67-72.
- Richter-Uitdenboogaardt, W. (1974). In Memoriam Zuster Melk. Tijdschrift voor Ziekenverpleging, 84, 45.
- Romein-Verschoor, A. (1973). In Memoriam Heleen Melk (1888-1973). Tijdschrift voor Ziekenverpleging, 83, 1201-1202.